ΑΡΧΑΙΟΛΟΓΙΚΗ ΣΥΛΛΟΓΗ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ

Στις 13 Ιανουαρίου 1995 Εισαγγελείς στην Κρήτη κρίνουν νόμιμη την αρχαιολογική συλλογή του Κωνσταντίνου και της Μαρίκας Μητσοτάκη.

Στις 25 Απριλίου 2000 το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο, με απόφασή του προέβη στην αποδοχή της δωρεάς των αρχαίων από την οικογένεια Μητσοτάκη.

Η συλλογή περιλαμβάνει 1.062 αρχαία αντικείμενα, τα οποία χρονολογούνται από το τέλος της 4ης χιλιετίας π.Χ. μέχρι τον 3ο αιώνα μ.Χ. Το μεγαλύτερο μέρος της προέρχεται από την Κρήτη και έχει εξακριβωθεί ότι πολλά από τα αντικείμενα προέρχονται από λαθρανασκαφές του 1979 - 1980 στην περιοχή της Μονής Οδηγήτριας (πηγή news in.gr) .

1 - Εγχειρίδιο με χρυσή λαβή
Εξαιρετικό δείγμα της χρυσοχοΐας της παλαιοανακτορικής εποχής στην Κρήτη. Η χάλκινη λεπίδα είναι σχετικά κοντή, χωρίς ράχη, και έχει σχήμα ρόμβου με πολύ μικρές τις ανώτερες πλευρές του, οι οποίες καλύπτονταν από υλικό που δεν σώζεται. Η επένδυση στερεωνόταν με καρφιά, που επίσης δεν σώζονται. Το ανώτερο μέρος της λεπίδας και η λαβή καλύπτονται από χρυσό έλασμα, που έχει διαμορφωθεί με την έκτυπη τεχνική και στερεώνεται στο σώμα του εγχειριδίου με πέντε μικρά καρφιά. Τη λαβή περιτρέχουν τρεις έκτυπες σχοινοειδείς ταινίες, που σχηματίζουν θηλιές, ενώ στους ώμους του εγχειριδίου το χρυσό έλασμα διαμορφώνεται σε προσωπείο αιλουροειδούς. Από τη μορφή διακρίνεται το πεπλατυσμένο ρύγχος στο κέντρο, ενώ από τα μάτια σώζονται μόνο οι κοιλότητες, που θα ήταν γεμισμένες με άλλο υλικό. Παρά τις φθορές που έχει υποστεί το έλασμα, μπορεί κανείς εύκολα να διακρίνει τη δεξιοτεχνία και την ευρηματικότητα των χρυσοχόων στις αρχές της 2ης χιλιετίας π.Χ.

Χρονολόγηση:    Μέση Εποχή του Χαλκού, 19ος αι. π.Χ.

2 - Κορινθιακό κράνος
Κράνος κορινθιακού εργαστηρίου, που σώζεται σε καλή κατάσταση, με μικρές μόνο ρωγμές στο μπροστινό μέρος, επάνω από το άνοιγμα του δεξιού ματιού, και στο κατώτερο μέρος του επιρρινίου. Είναι κατασκευασμένο από ένα ενιαίο κομμάτι ελάσματος, που έχει σφυρηλατηθεί για να προσαρμοσθεί στο σχήμα του ανθρώπινου κρανίου. Έχει ελάχιστα ανοίγματα έτσι ώστε να προστατεύει ολόκληρο το κεφάλι του πολεμιστή ως τον αυχένα, αφήνοντας ουσιαστικά ακάλυπτα μόνο τα μάτια. Σε όλη την περιφέρειά του και γύρω από τα ανοίγματα των ματιών φέρει μικρές οπές, στις οποίες προσηλωνόταν δερμάτινη εσωτερική επένδυση, που δεν σώζεται σήμερα. Ο τύπος του κορινθιακού κράνους εμφανίσθηκε τον 8ο αι. π.Χ., και στους επόμενους αιώνες διαδόθηκε ευρύτατα σε ολόκληρη την περιοχή της Μεσογείου. Το συγκεκριμένο ίσως ήταν ανάθημα σε ιερό, όπως δείχνουν οι φθορές που έχει υποστεί.

Χρονολόγηση:    Αρχαϊκή περίοδος, τέλος 7ου αι. π.Χ.

3 - Σφραγιδόλιθος με απεικόνιση Μινώταυρου
Σφραγιδόλιθος από αχάτη με απεικόνιση μινωταύρου. Υβριδική μορφή, που αποτελείται από ανδρικό, γυμνό κάτω σώμα και κεφάλι ταύρου Το άνω μέρος του σώματος και το κεφάλι αποδίδονται κατενώπιον, ενώ το κάτω τμήμα του σώματος σε κατατομή. Αποδίδεται στις δημιουργίες της Κυδωνίας (σύγχρονη πόλη Χανίων) της Υστερομινωικής ΙΙΙ Α περιόδου (1390 - 1340/1330 π.Χ.).

4 - Πτηνόμορφο αγγείο
Πήλινο πτηνόμορφο αγγείο της Πρωτομινωικής ΙΙ περιόδου (3000/2900 - 2300/2150 π.Χ.). Το σώμα του είναι σχετικά μικρό και καταλήγει σε τρία πόδια που έχουν σχήμα θηλιάς, ενώ στο πίσω μέρος του σχηματίζεται η ουρά. Ο ψηλός λοξός λαιμός καταλήγει σε στόμιο, που θυμίζει ράμφος πουλιού και ισσοροπείται από την κυλινδρική λαβή, η οποία ενώνει το χείλος του αγγείου με το σώμα. Η διακόσμηση του είναι ρυθμού Κουμάσας (περιοχή Μεσαράς Ηρακλείου), με οριζόντιες και λοξές λεπτές γραμμές στο σώμα και στον λαιμό, ενώ στο κάτω μέρος της κοιλιάς υπάρχει σταυρόσχημο κόσμημα. Πιθανότατα χρησίμευε ως τελετουργικό σκεύος. Πρόκειται για ένα από τα πιο επιτυχημένα δείγματα πτηνόμορφων πρωτομινωικών αγγείων.

5 - Χρυσό διάδημα με κεφαλή Μέδουσας
Χρυσό διάδημα με ανάγλυφη κεφαλή Μέδουσας. Κατασκευασμένο από πολύ λεπτό σφυρήλατο φύλλο χρυσού. Σώζεται ακέραιο, αλλά η επιφάνεια του είναι φθαρμένη, κυρίως στο σημείο της παράστασης. Στα άκρα του ελάσματος υπάρχει από μια οπή για τη στερέωση στο κεφάλι. Στο μέσο, όπου το έλασμα γίνεται πλατύτερο, διακρίνεται κατενώπιον κεφάλι Μέδουσας μέσα σε κύκλο με έκτυπη τεχνική. Δεξιά και αριστερά του προσωπείου, τέσσερα ζεύγη λογχοειδών φύλλων, πιθανότατα ελιάς, στερεώνονται λοξά με χρυσό σύρμα. Κατά πάσα πιθανότητα προορισμένο για νεκρική χρήση, καθώς χρυσά διαδήματα βρίσκονται σε μεγάλο αριθμό σε τάφους ως κόσμημα της κεφαλής του νεκρού.

Πιθανώς ρωμαϊκών αυτοκρατορικών χρόνων (1ος-2ος αι. μ.Χ.)

6 - Πίθος με ανάγλυφη διακόσμηση δαιδαλικού ρυθμού
Πίθος με ανάγλυφη διακόσμηση δαιδαλικού ρυθμού. Ο λαιμός φέρει, στην μία μόνο όψη, την κύρια διακοσμητική ζώνη του αγγείου, από την παράσταση της οποίας σώζεται μόνο μικρό τμήμα δεξιά : ανάγλυφη σφίγγα, κατασκευασμένη με μήτρα, που βαδίζει προς τα αριστερά. Στο κεφάλι έφερε πόλο με λοφίο. Δεξιά και αριστερά της υπάρχουν εμπίεστοι ρόδακες. Κοντά στην αριστερή λαβή του αγγείου σώζεται μικρό τμήμα από δύο πόδια μιάς δεύτερης σφίγγας. Η παράσταση του λαιμού μπορεί να αποκατασταθεί με τρείς όμοιες σφίγγες, χωρισμένες από κάθετες σειρές ροδάκων.
Στο υπόλοιπο σώμα εναλλάσσονται, οργανωμένα σε δεκατέσσερρεις ζώνες, ανάγλυφα, εμπίεστα και εγχάρακτα γεωμετρικά μοτίβα : κυκλικά κουμπιά, οφιοειδείς ταινίες και σειρές από κενές μετόπες.

Χρονολόγηση:    Αρχαϊκή περίοδος, Από Μέσα 7ου αι. π.Χ.

7 - Λύχνος με ψηλό πόδι
Μεγάλος λίθινος λύχνος με ψηλό πόδι, αρκετά σπάνιος στο είδος του. Είναι κατασκευασμένος από οφίτη και σώζεται σχεδόν ακέραιος, εκτός από δύο μικρές συμπληρώσεις. Έχει υψηλή κωνική βάση, κωνικό σώμα και ένα μυκτήρα στο χείλος. Διακοσμείται από τρεις ανάγλυφες οριζόντιες ταινίες στο μέσο περίπου του σώματος και στο άνω μέρος του φέρει ανάγλυφη φυλλοειδή στεφάνη. Αυτού του είδους η διακόσμηση είναι αρκετά κοινή, αντίθετα, είναι σπάνιοι οι μονόμυξοι λύχνοι μεγάλου μεγέθους.

Χρονολόγηση:    Ρωμαϊκή περίοδος, Από 1600/1580 π.Χ. έως 1425 π.Χ.